Tasarım İtirazı Nedir? Nasıl Yapılır?

Birçok kişinin aklında tasarım itirazı nedir sorusu bulunuyor. İlk olarak, tasarımın ne olduğundan bahsedelim! Herhangi bir ürünün tümü veya bir parçası üzerindeki süslemenin insan duyuları ile algılanan unsur ve özelliklerinin meydana getirdiği bütündür. Tasarım, son derece geniş kapsamlıdır. Bir başka deyişle, mobilyalar, ev aletleri, elektrikli veya elektriksiz ürünler, halı ve kumaş desenleri gibi birçok ürün için geçerli bir unsur olduğunu söylemek gerekir.

Herhangi bir ürünün tasarım olarak tescil edilebilmesi için ürünün özgünlük, ayırt edicilik ve yenilik kriterlerine sahip olması gerekir. Bu noktada, tasarıma konu olan ürünün aynısının veya bir benzerinin başvuru tarihinden evvel kamuya sunulmuş olması halinde özgünlük, ayırt edicilik ve yenilik kriterleri ortadan kalkmış olur.

Tasarım belgesi koruması, başvuru tarihinden itibaren her beş yılda bir yenileme yapılarak en çok yirmi beş yıla kadar verilmektedir. Fakat ürün, yirmi beş yılın ardından halka mal olmuş statüsüne erişir. Bu yüzden, herhangi bir koruma söz konusu olmaz.

Tasarım itirazı, Türk Patent ve Marka Kurumu’na tescil başvurusu yapılan ve hali hazırda tescilli olan başvurular ile ilgilidir. Bir başka deyişle, Resmi Tasarım Bültenlerinde yayına açılan benzer başvuruların takip edilmesi gerekir. Herhangi bir benzerlik tespit edildiği takdirde itiraz işlemlerinin yapılması şarttır. Tasarım itirazı, yayınlandığı tarihten itibaren 3 ay içerisinde gerçekleştirilmelidir. Bu sayede, başvuru sahiplerinin hak kaybı yaşamalarının önüne geçilir.

Tasarım itirazı nasıl yapılır sorusuna cevap arayanların sayısı bir hayli fazladır. Tasarıma dair yapılan başvurular, şekli incelemenin ve yenilik incelemesinin ardından Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından ayda 2 kez yayınlanan Resmi Tasarımlar Bülteni’nde kendisine yer bulur. Tasarım belgesi, başvuru yapılmasının ardından herhangi bir itiraz olmazsa ortalama 4-5 ay sonra verilir.

Tasarımlar, yayınlanmalarının ardından üç ay süre ile ilanda kalır. Bu noktada, yayınlanan tasarımlara üç ay içerisinde itiraz edilmesi gerekir. Söz konusu süre içerisinde herhangi bir itiraz olmadığı takdirde tasarım tescili kesinleşir.

Gerçek ve tüzel kişiler, sebeplerini detaylı bir şekilde açıklayarak yayınlanan tasarımlara itiraz etme hakkına sahiptirler. İtiraz sürecinde hem gerekçelere hem de delillere yer verilmelidir. Tasarım itirazı, Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılır.

Tasarım itirazı nedenleri birden fazladır. Yenilik ve ayırt edicilik özellikleri, itiraz nedenlerinin başında gelir. Ayrıca, tescilin tasarım adına olmasından mütevellit nedenlerin çok daha detaylı olması söz konusudur. Bir başka ifade ile, itiraza söz konusu olan tasarımın yeni ve ayırt edici olup olmadığı en ince ayrıntısına kadar araştırılmalıdır. Bunun yanı sıra, tasarımın tescil sırasında yenilik açısından iyi değerlendirilmemesi durumunda üçüncü kişilerce tasarımın ayırt edici ve yeni olmadığına ilişkin kanıtlar ileri sürülerek tasarım itirazı gerçekleştirilebilir.

İki tasarımın malın doğası gereği belli bir noktaya kadar zorunlu ortak noktaları bulunabilir. Fakat, her tasarımın özgün bir yanı mutlaka olmalıdır. Özellikle ortaya çıkan yeni tasarımın genel görünümünün ayırt edici olması gerekir.

Tasarım itirazı aşamaları şu şekilde özetlenebilir:

• Tasarımın Resmi Tasarımlar Bülteni’nde yayınlanmasının ardından üç ay içerisinde gerçek veya tüzel kişilerin tasarımın tesciline dair itirazda bulunması gerekir.

• Tasarım itirazı; Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılmakla beraber gerekçelere ve delillere eksiksiz bir şekilde yer verilmelidir.

• Yenilik ve ayırt edicilik kavramları ile ilgili bir sorun olduğu belirlendiği takdirde tasarım itirazı gerçekleştirilebilir. Bu iki kavramdan yoksun olan tasarımların iptali mümkündür.

• Yayın sürecinde itiraz gerçekleştirilmediği takdirde Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde yapılacak herhangi bir işlem kalmaz.

• Gerçek veya tüzel kişiler, itiraz sürecini kaçırdıkları veya itirazdan herhangi bir sonuç alamadıkları hallerde Fikri ve Sınai Haklar mahkemelerinde hükümsüzlük davası açabilirler. Ancak, söz konusu davanın açılması bilhassa maliyet açısından ciddi bir sıkıntı yaratır.

Üçüncü kişiler, tasarım tescilinin ardından üç ay içerisinde ücretini ödeyerek itiraz işlemi gerçekleştirebilirler. Tasarımın kanunda belirtilen özgünlük, yenilik ve ayırt edicilik kriterlerini karşılamadığı, tescil başvurusunun kötü niyetli olduğu, tasarımın geçmişte kamuya sunulduğu gibi gerekçelerin kanıtlandığı belgelere ihtiyaç vardır. Herhangi bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımına dair ilgili belgelerin itiraz başvurusunda yer alması zorunludur.

Özellikle yeni olmadığına ilişkin sunulan tasarımın itiraz edilen tasarımdan daha önce kamuya sunulduğunun belgelerle kanıtlanması zorunludur. Bu belgeler tarihli olmalı ve aslına uygun olduğu beyan edilerek sunulmalıdır. Tasarım itirazında sunulacak delillerin kurumun belirlediği kriterlere uygun şekilde sunulmaması durumunda itirazın geçersiz sayılabilmesi söz konusudur.

Tasarım başvuruları, genellikle 5-6 ay içerisinde sonuçlanır. Ancak, itiraz söz konusu olduğunda başvurunun sonuçlanması gecikebilir.. Çünkü tasarım itirazları ortalama 4-5 ay içinde karara bağlanmaktadır ancak itiraza konu tasarım sayıları ve itiraz gerekçelerinin yoğunluğuna göre bu süre uzayabilir. Sonuç olarak tasarım itirazı kararının ne zaman belli olacağı sürece göre farklılık göstermekte bu durum itiraza konu olan tasarım başvurusunun sonuçlanmasını da uzatabilmektedir.